Ik ben mishandeld: wat nu?

Mishandeling gaat over het bewust toebrengen van schade aan iemand anders, zowel lichamelijk als geestelijk. Slachtoffers van mishandeling vinden het vaak lastig om erover te praten. Misschien twijfel je of het écht expres was of dat het toch een ongeluk was. Of misschien is de mishandeling met het verstrijken van de tijd steeds een beetje heftiger geworden. Als je al even in de situatie zit, kan de drempel steeds hoger worden om hulp te vragen. Mishandeling kan grote gevolgen hebben bij de slachtoffers. Soms houd je nog lang last van fysieke beperkingen, maar ook angst, stress, paniekaanvallen en een groot gevoel van onveiligheid spelen vaak een rol. Ben jij eenmalig of vaker mishandeld? Of word je nog steeds mishandeld? In dit artikel leggen we je uit wat mishandeling is en wat je kunt doen.

Wat is mishandeling?

Bij mishandeling is er sprake van het toebrengen van fysieke of psychische schade bij een ander persoon. Het gaat dan om lichamelijke verwondingen of pijn, maar ook om geestelijke mishandeling. Voorbeelden hiervan zijn structureel pesten en het maken van kwetsende of kleinerende opmerkingen, maar ook verwaarlozing, seksueel misbruik en uitbuiting zijn vormen van mishandeling. Mishandeling kan eenmalig voorkomen, bijvoorbeeld wanneer je tijdens een stapavond fysiek bent belaagd door iemand anders. Het kan ook structureel zijn. Hierbij vindt de mishandeling over een langere periode plaats en vaak door dezelfde dader of daders. Als het gaat om structurele mishandeling, dan is de dader in bijna alle gevallen een bekende van het slachtoffer.

Wanneer is er sprake van eenmalige mishandeling?

Mishandeling komt in verschillende situaties voor. Soms is er sprake van een eenmalige fysieke mishandeling. Bijvoorbeeld als je ex-partner je opzoekt na het beëindigen van de relatie en de discussie eindigt in fysiek geweld. Of wanneer je iemand hebt ontslagen op het werk en diegene later verhaal komt halen. Ook tijdens het uitgaan vindt het regelmatig geweld plaats door middel van slaan, schoppen of zelfs kopschoppen.

Ook als je slachtoffer bent geworden van eenmalige mishandeling kan dit grote gevolgen hebben. Naast de fysieke schade kun je last hebben van psychische klachten, zoals slecht slapen, het herbeleven van de situatie en zelfs angst- en paniekaanvallen. Indien je last hebt van deze klachten kun je contact opnemen met je huisarts of praten met iemand in je omgeving. Daarnaast kun je juridische stappen nemen tegen de pleger van het geweld. Een slachtofferadvocaat kan je bijstaan in dit hele strafproces.

Wanneer is er sprake van structurele mishandeling?

Structurele mishandeling komt vaak voor in situaties van huiselijk geweld of partnergeweld, maar het kan ook gaan om pesten op school of op het werk. Het fysieke geweld gaat om het toebrengen van lichamelijke verwondingen of pijn, dit kan ook seksueel van aard zijn. Emotionele mishandeling is het maken van kleinerende opmerkingen, maar ook het in ernstige mate negeren van iemand, iemand pesten of iemand lastigvallen. Een aantal voorbeelden van situaties waarin mishandeling kan plaatsvinden, zijn:

• Fysieke of psychische mishandeling door (ex-)partners, familieleden, vriend of vriendin.
• Kindermishandeling. Hierbij wordt een kind fysiek en/of psychisch mishandeld, door bijvoorbeeld een ouder of beide ouders, een ander familielid of een leraar.
• Uithuwelijking of gedwongen huwelijken vallen ook onder huiselijk geweld.
• Oudermishandeling. Hierbij wordt een ouder persoon mishandeld door bijvoorbeeld een medewerker of een familielid, zoals een kind of kleinkind.
• Mishandeling op school. Wanneer je op school erg wordt gepest, kan er sprake zijn van emotionele en ook fysieke mishandeling.
• Mishandeling op werk. Ook op werk kun je buiten de boot vallen en worden gepest of getreiterd door collega’s.

Het verschil tussen fysieke en emotionele mishandeling

In de praktijk is er vaak sprake van een combinatie van psychisch en fysiek geweld. Volgens de wet is alleen fysieke mishandeling strafbaar. Toch heeft ook emotionele mishandeling grote gevolgen voor het slachtoffer. Word je als slachtoffer veel gepest en getreiterd? Dan kun je proberen zelf iets aan je situatie te doen, bijvoorbeeld door met een hulpverlener te praten, zoals een huisarts, coach, docent of leidinggevende, of een psycholoog. Zij kunnen je bijvoorbeeld helpen je grenzen aan te geven.

Ben je afhankelijk van de persoon die jou mishandelt? Dan vind je het misschien lastig om hulp te vragen. Bij zowel je huisarts, als coaches of instanties als Veilig Thuis en Slachtofferhulp Nederland kun je anoniem je verhaal doen. Als je je daadwerkelijk zorgen maakt om je eigen veiligheid, kun je een verkennend gesprek aanvragen bij de politie. Hierin bekijk je samen met de politie hoe groot de risico’s zijn en hoe jouw veiligheid gewaarborgd kan worden.

Vormen van emotionele mishandeling, zeker wanneer deze langdurig en structureel zijn, kunnen neigen naar situaties van misbruik, stalking, bedreiging of huiselijk geweld. Dit zijn wél strafbare feiten. Twijfel je of er sprake is van mishandeling of een ander strafbaar feit? Je kunt altijd vrijblijvend en kosteloos contact met ons opnemen, dan denken wij met je mee.

Cyberpesten en online (geestelijke) mishandeling

Pesten, mishandeling en bedreiging vinden niet altijd op straat of in het huis plaats. Ook online kun je vervelende berichten ontvangen met de bedoeling je te intimideren of te treiteren. Cyberpesten is een vorm van psychische mishandeling. Indien de inhoud van de berichten steeds heftiger wordt en de frequentie toeneemt, kan er sprake zijn van bedreiging of stalking. Hier kun je als slachtoffer aangifte tegen doen bij de politie. De nare berichten die je hebt ontvangen, dienen als bewijs. Het is dus belangrijk dat je deze bewaart, ook al wil je ze het liefst weggooien. Het kan fijn zijn om je in het proces te laten ondersteunen door een slachtofferadvocaat. Een slachtofferadvocaat weet precies welke juridische stappen je tegen de pleger kan nemen.

Eenvoudige en zware mishandeling

Fysieke mishandeling is altijd strafbaar, maar de zwaarte van de straf hangt af van de ernst van de mishandeling en de gevolgen voor het slachtoffer. De wet maakt onderscheid tussen ‘eenvoudige’ en ‘zware’ mishandeling. Bij zware mishandeling heeft de dader bewust zwaar lichamelijk letsel willen toebrengen. Er is in andere woorden sprake van ‘met voorbedachten rade’ toebrengen van zwaar lichamelijk letsel. Bij eenvoudige mishandeling was deze intentie er niet. Toch kan ook eenvoudige mishandeling leiden tot zwaar lichamelijk letsel. Maar wanneer is nou sprake van zwaar lichamelijk letsel? Hierbij spelen drie factoren een rol, namelijk de (1) aard van het letsel, (2) de eventuele noodzaak en aard van medische ingrijpen en (3) het uitzicht op volledig herstel. Is sprake van een botbreuk waarbij een operatie noodzakelijk is? Dan is sprake van zwaar lichamelijk letsel. Geneest het slachtoffer na de mishandeling niet meer volledig? Ook dan is sprake van zwaar lichamelijk letsel. Het gaat dan bijvoorbeeld om situaties waarbij het slachtoffer lichamelijk beperkingen houdt, arbeidsongeschikt wordt of wanneer een zwangere vrouw haar ongeboren kindje verliest door de mishandeling.

Er is ook sprake van mishandeling wanneer opzettelijk geen rekening wordt gehouden met de gezondheid van de ander. Denk hierbij bijvoorbeeld aan situaties waarin een werkgever zijn werknemers met kankerverwekkende stoffen laat werken, zonder de juiste beschermingsmaatregelen.

Ik ben mishandeld: wat nu? Waar begin ik?

Fysieke mishandeling, psychische mishandeling, of een combinatie van beide hebben grote gevolgen voor het slachtoffer. In het geval van fysieke mishandeling kun je altijd aangifte doen tegen de dader. In het geval van psychische, mentale of emotionele mishandeling die structureel plaatsvindt, kan er sprake zijn van andere strafbare feiten.

Ben je fysiek of psychisch mishandeld? Bel dan de politie voor het doen van aangifte. Tijdens de aangifte bij de politie kun je precies vertellen wat er is gebeurd. Als je nog ander bewijs kunt overhandigen aan de politie waaruit de mishandeling blijkt, dan raden wij je aan dit te doen. Je kunt hierbij denken aan filmpjes of foto’s van de mishandeling of van het opgelopen letsel. Of misschien hebben andere mensen de mishandeling gezien? Dan kun je de namen en contactgegevens van deze getuigen aan de politie doorgeven.

Nadat je aangifte hebt gedaan, wordt er door de politie een onderzoek gestart. Als de politie klaar is met het onderzoek, dan worden de resultaten naar de officier van justitie gestuurd. De officier van justitie beslist dan wat er moet gebeuren met de zaak. De officier van justitie heeft hierbij een aantal mogelijkheden, namelijk de pleger van het geweld (1) vervolgen, (2) niet vervolgen of (3) de zaak terugsturen naar de politie voor nader onderzoek. Wil je meer weten over deze verschillende mogelijkheden? Lees dan onze blog de afdoeningsbeslissing.

Als de officier van justitie vindt dat er genoeg bewijs is, dan zal de verdachte worden vervolgd. In dat geval komt er een zitting. Wat voor zitting dit is, hangt af van de aard en ernst van de mishandeling en het opgelopen letsel. Wil je meer weten over de verschillende soorten zittingen? Lees dan onze blog de verschillende soorten zittingen.

Welke straf kan ik verwachten?

Voor veelvoorkomende delicten zijn oriëntatiepunten gemaakt, waarop de rechter zich kan oriënteren bij het opleggen van de straf. Deze oriëntatiepunten geven rechters dus een vertrekpunt van denken over de op te leggen straf. Deze oriëntatiepunten geven daarom een idee van de straf die je kun verwachten.

Is sprake van een meerderjarige verdachte? Dan gelden de volgende oriëntatiepunten:

De strafzaak kan een slopend en lang proces zijn. Een slachtofferadvocaat kan je bijstaan tijdens het gehele strafproces. Een slachtofferadvocaat zorgt dat het proces goed verloopt, dat jij op de hoogte bent van jouw rechten en helpt jou vervolgens met het uitoefenen van die rechten (bijvoorbeeld het vorderen van schadevergoeding). Uit onderzoek blijkt dat slachtoffer die zich laten bijstaan door een slachtofferadvocaat achteraf beter terugkijken of het strafproces dan slachtoffers die geen slachtofferadvocaat hebben ingeschakeld.

Maar wat kost dat dan? Je laten bijstaan door een slachtofferadvocaat? In verreweg de meeste gevallen kost het je helemaal niets.

Juridische hulp na mishandeling

Ben je slachtoffer geworden van mishandeling en wil je door ons worden bijgestaan? Meld jouw zaak via dit formulier bij ons aan. Binnen één werkdag zullen wij jouw zaak beoordelen en telefonisch contact met je opnemen. In dat telefoongesprek zullen we je vertellen wat we voor je kunnen betekenen en of onze bijstand jou iets kost (meestal niet).