Ik word gestalkt: wat nu?
Misschien ken je de voorbeelden wel van beroemdheden die opgewacht worden door hun fans. Stalking is een extreme vorm hiervan. Iemand blijft je bewust lastigvallen, door je bijvoorbeeld te volgen op straat of je op te wachten bij je huis. De dader kan verschillende redenen hebben. Soms is degene die stalkt een ‘bewonderaar’, maar het kan ook een boze ex-partner zijn, die zich niet kan neerleggen bij het beëindigen van de relatie. De gevolgen van stalking kunnen behoorlijke inbreuk maken op jouw persoonlijke leven. Vaak wordt je gevoel van veiligheid aangetast. Hoe meer moeite iemand in het stalken steekt en hoe langer de situatie aanhoudt, hoe meer last je hiervan kunt hebben. Word jij gestalkt en weet je niet wat je met de situatie aan moet? In dit artikel leggen we je uit wat stalking is en wat je kunt doen.
Wat is stalking?
Stalking betekent dat iemand je bewust volgt of lastigvalt. Bij stalking wordt iemand stelselmatig lastiggevallen en wordt er inbreuk gemaakt op iemand persoonlijke leven. Dit is bijvoorbeeld het geval als iemand jou voortdurend berichten blijft sturen. Het kan ook zijn dat iemand je op straat achtervolgt of je opwacht op plekken waar je regelmatig komt, zoals je huis of je werk. Er kan sprake zijn van dreiging met geweld, maar dit hoeft niet. In de praktijk is stalking het vaakst het gevolg van een verbroken relatie. Misschien is jouw ex-partner het niet eens met de breuk of zijn jullie op een vervelende manier uit elkaar gegaan. Er kunnen ook andere type daders zijn, bijvoorbeeld collega’s van het werk of ‘bewonderaars’.
Wanneer is er sprake van stalking?
Stalking kan verschillende vormen aannemen. Een aantal voorbeelden zijn:
- Iemand op straat volgen.
- Iemand opwachten op plekken waar diegene regelmatig komt, zoals thuis of op het werk.
- Contact proberen te zoeken door (veel) berichten te blijven sturen. Het kan ook gaan om het zoeken van telefonisch contact of via social media.
- Het zwartmaken van het slachtoffer bij de omgeving, zoals vrienden en familie.
- Pesterijen, zoals het laten bezorgen van bestellingen op jouw naam.
Er is sprake van stalking op het moment dat iemand je stelselmatig blijft lastigvallen. Ongeacht de vorm waarin dit plaatsvindt. Stalking is intimiderend. Je voelt je niet meer veilig, kijkt om je heen als je op straat loopt en wordt wantrouwend. Als er gedreigd wordt met geweld, durf je misschien de deur niet meer uit.
Het is dan ook belangrijk om hulp te vragen. Dit kan door aangifte te doen bij de politie, maar je kan ook contact opnemen met Slachtofferhulp. Als de stalking (ook) op het werk plaatsvindt, dan is het verstandig je werkgever hiervan in te lichten. En maak je je zorgen over je eigen veiligheid? Neem dan altijd direct contact op met de politie.
Het verschil tussen stalking en pesten of treiteren
Bij stalking maakt het uit welke inhoud het contact heeft en wat de frequentie is van het contact. Dit heeft ook invloed op de zwaarte van de straf die opgelegd kan worden. Verspreid iemand online nare berichten over je? Dan is er waarschijnlijk sprake van pesten of treiteren. Maar wordt de inhoud van deze berichten steeds extremer, neemt de frequentie toe en worden er andere pesterijen uitgevoerd, zoals pakketjes die worden besteld op jouw naam? Dan kan het pesten uitmonden in stalking.
Online stalking of cyberstalking
Social media en het internet hebben stalking in zekere zin makkelijker gemaakt. Een dader hoeft niet meer fysiek bij jou in de buurt te zijn om je vervelende berichten te kunnen sturen. Ook online kunnen treiteren of stalking grote impact hebben op jouw gevoel van veiligheid. Soms hebben stalkers online toegang tot jouw persoonlijke gegevens. Deze kunnen ze bijvoorbeeld tegen je zin openbaar maken met de bedoeling om je te intimideren. Ook online of cyberstalking moet je serieus nemen op het moment dat het invloed heeft op je persoonlijke leven. Net als fysieke stalking, kun je hiertegen aangifte doen. Een slachtofferadvocaat kan je bijstaan in dit proces.
Stalking en bedreiging
Stalking kan soms beginnen met een paar berichtjes, maar kan na verloop van tijd steeds extremere vormen aannemen. De dader steekt steeds meer tijd en moeite in het lastigvallen. Soms is er sprake van dreiging met geweld, maar ook zonder deze dreiging kun je je onveilig voelen. Er zijn een aantal zaken die je zelf kan ondernemen, zoals goede sloten op het huis plaatsen en lampen ophangen met bewegingssensoren. Als slachtoffer van stalking heb je volgens de wet recht op bescherming. Het is dan ook belangrijk om signalen van bedreiging serieus te nemen. Hierbij kun je denken aan:
- De dader heeft al eerder een straatverbod of contactverbod opgelegd gekregen (en geschonden)
- De dader staat bekend als gewelddadig of heeft eerder geweld gebruikt
- De dader heeft toegang tot wapens
- De dader heeft zelfmoord ideeën
- De dader lijkt wanhopig of vertoont psychotisch gedrag. Hierbij doet de dader bedreigende uitspraken, reageert hij of zij agressief, of komt hij of zij verward over.
Zeker bij extreme gevallen van stalking zijn de daders vaak niet voor rede vatbaar. Als je bovenstaande situaties herkent, is het belangrijk dat je zelf geen contact zoekt met de dader. Dit kan hij of zij verkeerd uitleggen. Maak je je zorgen over je eigen veiligheid? Neem dan altijd contact op met de politie. Zij kunnen je helpen door beveiliging in te schakelen of je, in het uiterste geval, tijdelijk te verplaatsen naar een veilige woning.
Ik word gestalkt: wat nu?
Stalking is strafbaar. Als slachtoffer kun je aangifte doen tegen de dader. Indien je dit overweegt, is het belangrijk om zo veel mogelijk bewijs te bewaren. Dit kan gaan om post, maar ook om bijvoorbeeld screenshots van berichten uit online chats of WhatsApp. Die berichten wil je misschien zo snel mogelijk verwijderen, maar voor het aangifteproces zijn ze essentieel. De straf voor stalking varieert van een taakstraf tot een maximale gevangenisstraf van 3 jaar. Ook kan de dader een contactverbod of gebiedsverbod opgelegd krijgen. In dit geval mag de dader zich niet meer vertonen op bepaalde locaties en/of geen contact meer met je opnemen. Hoe zwaar de straf uitvalt, hangt af van een aantal factoren:
- Wat is er gebeurd?
- Hoe vaak is dit gebeurd?
- De voorgeschiedenis van de dader: heeft hij of zij in het verleden al eerder mensen gestalkt?
- Welk bewijs is er?
Wil je stappen ondernemen tegen de dader? Als eerste kun je proberen om een stopbrief te sturen naar de dader. Werkt dit niet? Dan kun je aangifte doen bij de politie. De politie zal een onderzoek starten en zoveel mogelijk bewijs proberen te verzamelen. Uiteindelijk volgt een strafrechtelijk proces. De juridische stappen kunnen complex en confronterend zijn. Als ervaren slachtofferadvocaten kunnen wij je bijstaan in dit traject. We plannen altijd eerst een vrijblijvend en gratis adviesgesprek in, waarin we al je vragen kunnen beantwoorden.